Het Nederlandse kraanwater behoort tot de beste ter wereld en is volledig veilig om te drinken. 99,9% van alle metingen in 2025 voldeed aan de strenge Nederlandse en Europese normen, zoals vastgesteld door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
Wereldklasse waterkwaliteit
Nederlandse drinkwaterbedrijven voeren jaarlijks meer dan 500.000 kwaliteitsmetingen uit – meer controles dan er worden uitgevoerd voor voedingsmiddelen. Het water moet aan honderden verschillende normen voldoen, waarbij Nederland vaak strengere eisen stelt dan de EU minimaal vereist. Wetenschappelijk onderzoek in het gerenommeerde tijdschrift Science toont aan dat de Nederlandse drinkwaterkwaliteit significant beter is dan die van Groot-Brittannië en de Verenigde Staten.
Regionale verschillen: grondwater vs oppervlaktewater
Nederland maakt drinkwater van twee bronnen: 60% komt van grondwater en 40% van oppervlaktewater (rivieren en meren). Grondwater uit de diepe lagen – soms eeuwen oud – is al van nature grotendeels gezuiverd door klei- en zandlagen. Het bevat geen zuurstof meer, waardoor er geen bacteriën en virussen in zitten.
Oppervlaktewater, voornamelijk uit de Maas en andere rivieren, doorloopt een veel uitgebreidere zuivering. Waterbedrijf Evides bijvoorbeeld heeft drie grote spaarbekkens in de Biesbosch waar het water eerst wordt opgevangen en selectief wordt ingezet op basis van kwaliteit. Het doorloopt vervolgens meerdere filterstappen, UV-behandeling en actieve koolfiltering.
Uitdagingen: PFAS en medicijnresten
Hoewel het drinkwater veilig is, staan de bronnen onder druk. De recente KRW-evaluatie van maart 2025 toont dat slechts de helft van de grondwaterwinningen voldoet aan de oorspronkelijke normen. De andere helft is beïnvloed door menselijke activiteiten zoals landbouw, industrie en riolering.
PFAS (forever chemicals) zijn een groeiende zorg. Het RIVM heeft een nieuwe drinkwaterrichtwaarde van 4,4 ng/L vastgesteld. Kraanwater gemaakt van grondwater voldoet hieraan, maar kraanwater van oppervlaktewater bevat vaak meer PFAS dan gewenst. Belangrijke context: mensen krijgen drie keer meer PFAS binnen via voedsel dan via drinkwater.
Medicijnresten komen vooral voor in oppervlaktewater. Huidige zuiveringstechnieken verwijderen medicijnresten grotendeels, en de concentraties die overblijven zijn zo laag dat ze geen gezondheidsrisico vormen volgens het RIVM.
Infrastructuur per regio
Nederland heeft 10 waterbedrijven die elk hun eigen regio bedienen. Grote bedrijven zoals Vitens (5,8 miljoen klanten) en Evides leveren water van consistent hoge kwaliteit. In heel Nederland geldt dezelfde wettelijke kwaliteitseis, dus de eindkwaliteit die uit je kraan komt is overal vergelijkbaar excellent.
Oudere huizen: loden leidingen
Nog zo’n 100.000 tot 200.000 huizen (voornamelijk gebouwd voor 1960) hebben mogelijk nog loden leidingen. Dit kan leiden tot verhoogde loodwaarden in het kraanwater, vooral ’s ochtends. In nieuwbouwhuizen kunnen nieuwe leidingen ook korte tijd metalen afscheiden – daarom wordt aanbevolen om de eerste 3 maanden dagelijks ’s ochtends 2 minuten water te laten lopen.
Toekomstuitdagingen
Door klimaatverandering, bevolkingsgroei en toenemende industriële vervuiling worden de eisen aan waterzuivering steeds zwaarder. Waterbedrijven investeren miljarden in geavanceerde zuiveringstechnieken om ook in de toekomst topkwaliteit water te kunnen leveren.
Kwaliteitsborging
Het Nederlandse systeem is uniek streng: naast wettelijke controles hebben waterbedrijven vaak nog strengere interne normen. De ILT houdt toezicht en publiceert jaarlijks transparante rapporten over de waterkwaliteit. Dit maakt Nederland een wereldwijd voorbeeld op het gebied van drinkwatervoorziening.
